Na południe od Gór Stołowych, za szerokim obniżeniem Kudowy i przełęczą Polskie Wrota (660 m n.p.m.) wznosi się pasmo Gór Orlickich, do których od północy przylegają niewysokie, ale malownicze Wzgórza Lewińskie. Góry Orlickie należą do Sudetów Środkowych, jest to pasmo długie, wyraźnie wypiętrzone, ciągnące się na przestrzeni około 35 km.
Zdecydowana większość tych gór, ciągnąca się z północnego zachodu na południowy wschód leży w Czechach, od polskiej strony dostępny jest tylko szczyt – Orlica (1084 m n.p.m.) będąca najwyższym szczytem polskiej części Gór Orlickich. Orlica jest jednocześnie najwyższą górą w polskich Sudetach Środkowych. Trzeba przy tym pamiętać, że sam wierzchołek Orlicy leży na terenie Czech, granica przechodzi kilka metrów poniżej szczytu i nosi nazwę Vrchmezi. Najwyższym szczytem całego pasma Gór Orlickich, a jednocześnie najwyższym szczytem Sudetów Środkowych jest leżąca po czeskiej stronie Velka Destna (1115 m n.p.m.). Po stronie czeskiej opisywane góry przechodzą łagodnie w rozległe Pogórze Orlickie, a na południu, wraz z Górami Bystrzyckimi, graniczą z Wierzchowiną Zabrzeżską, należącą już do Sudetów Wschodnich.
Trzon Gór Orlickich tworzy masyw krystaliczny zbudowany ze skał metamorficznych, głównie łupków łyszczykowych i granitognejsów. Widać też wyrobiska po eksploatacji wapienia i rudy żelaza – hematytu w rejonie Zieleńca, Podgórza, Granicznej i Koziej Hali.
Góry Orlickie po czeskiej stronie obejmuje utworzony w 1969 r park krajobrazowy CHKO Orlicke hory, w obrębie którego znajduje się 14 rezerwatów. Szata roślinna tych gór należy do typowych dla Sudetów Środkowych. Przeważająca część terenu znajduje się w piętrze regla dolnego, zaś niżej położone partie w piętrze pogórzy. Jedynie najwyższe partie Gór Orlickich zaliczane są do regla górnego.
Prawie cały, dość wyrównany, grzbiet tych gór porośnięty jest gęstym lasem świerkowym, jednak w niektórych miejscach można spotkać jawory, dęby wiązy górskie i modrzewie. Z mniejszych roślin można zobaczyć min. kłodzką różę, wawrzynka wilczełyko, zimowita jesiennego.
Klimat panujący w tym rejonie charakteryzuje się bardzo wysoką sumą rocznych opadów. Stąd znane są z długotrwałego zalegania pokrywy śnieżnej, stwarzającej doskonałe warunki do uprawiania narciarstwa w odkrytych partiach. Dla miłośników białego szaleństwa przygotowano trasy zjazdowe w Podgórzu i w Zieleńcu.
Pod Zieleńcem atrakcją przyrodniczą jest Torfowisko, przez które prowadzi ścieżka ułożona z drewnianych bali i desek. Dużym zainteresowaniem cieszy się wieża widokowa stojąca na torfowisku.
Warto wybrać się na wycieczkę na wspomnianą już Velką Destnę. Spod schroniska Orlica w Zieleńcu szlak niebieski prowadzi w dół do Zieleńca około 1 km. Następnie szlak odbija w prawo do lasu i drogą leśną zaczyna lekko wchodzić pod górę. Potem trawersuje zbocze, a dopiero pod koniec wchodzi na trasę narciarską i podchodzi mocno pod górę. Dalej po prostym szlak prowadzi do schroniska Masarykova Chata na Serlichu. Za schroniskiem szlak czerwony prowadzi po drodze asfaltowej, aż pod turystyczny schron czeskiego GOPR-u (gdzie można napić się herbaty i coś zjeść, oraz przybić pamiątkową pieczątkę) pod szczytem Velka Destna. Na sam szczyt dochodzi szlak zielony. Na wylesionym wierzchołku znajduje się wieża widokowa, z której rozciąga się piękny widok na Góry Bystrzyckie, a w oddali widać Masyw Śnieżnika. Wrócić można do turystycznego schronu, dalej szlak czerwony prowadzi do Masarykovej Chaty i przez Serlich, Polomsky Kopec, dochodzi do Vrchmezi (Orlica). Dalej po polskiej stronie szlak zielony prowadzi w dół do schroniska Orlica w Zieleńcu. Trasa długa całodzienna, przyjemna.
Na szczyt Orlicy można iść z Zieleńca. Spod schroniska „Orlica” prowadzi szlak zielony, drogą asfaltową w kierunku Dusznik Zdroju, przy obelisku poświęconemu Rubartschowi, pionierowi turystyki w Górach Orlickich, szlak skręca w lewo do lasu. Dalej prowadzi delikatnie pod górę leśną drogą. Po około godzinie drogi szlak skręca mocno w lewo pod górę i duktem prowadzi prawie pod sam szczyt Orlicy. Na sam szczyt szlak nie prowadzi, należy przejść na czeską stronę i czerwonym szlakiem dojść na wierzchołek góry.
Po czeskiej stronie można wejść na Anensky vrch (992 m n.p.m.), jest to szczyt położony w południowej części Gór Orlickich. Można tu zobaczyć obiekty umocnień granicznych z lat 1937-1938. Zwiedzać też można znajdujący się tutaj bunkier.
Ciekawy też jest rezerwat, który obejmuje skalisty przełom Dzikiej Orlicy. Na zboczach gór znajdują się liczne skałki. W górnej części przełomu jest drewniany mostek (Kładka Przemytników), którym od końca XIX w. przemycano towary między Ziemią Kłodzką a Czechami. Zbudowany w 1900-1903 r. kamienny most drogowy został niedawno zrekonstruowany.
{gallery}piotrp/orlickie{/gallery}
Przy opracowaniu artykułu korzystano z "Atlasu Gór Polski" pod redakcją Marka Radwańskiego i Marcina Szymczaka wydawnictwa ExpressMap Polska Sp. z o.o.