Gorce-informacje ogólne

Halina Ścisłowicz

 

Gorce

Gorce to samodzielna grupa górska wchodząca w skład Beskidów Zachodnich. Od Tatr, najwyższych gór Karpat, dzieli je odległość zaledwie 30 km. Zajmują obszar ok. 530 km kwadratowych. Najwyższy szczyt to Turbacz 1310 m. W paśmie tym należy wymienić jeszcze inne szczyty jak: Jaworzyna 1288 m, Kudłoń 1276 m, Gorc 1228 m, Mostownica 1251 m.

Zachodnią granicę Gorców stanowi Raba, od północy stykają się z Beskidem Wyspowym, a na wschodzie oddziela je od Beskidu Sądeckiego Dunajec. Turbacz stanowi centralną część całego masywu, skąd rozchodzi się kilka ramion. Jedynie pasmo Lubania 1211 m jest wyodrębnione dość mocno od pozostałej części Gorc.

Gorce charakteryzują się dość łagodnym ukształtowaniem grzbietów, czego przykładem jest Turbacz. Liczne polany szczytowe gorczańskiego masywu dostarczają wielu widoków na bliskie i dalekie pasma górskie we wszystkich prawie kierunkach świata. Szczyt Turbacza wznosi się ok. 200-300 m ponad większością kulminacji sąsiedniego Beskidu Wyspowego, a około 100 m ponad najwyższe wzniesienia Beskidu Sądeckiego. Nic więc dziwnego, że panoramy Gorców cechuje obok malowniczości krajobrazu, znaczna rozległość oglądanych widoków. Dodatkową atrakcją gorczańskich widoków jest ich kolorystyka, zmienna w zależności od pór roku: od złotych i czerwonych barw jesiennych bukowych liści, poprzez zieleń lasów szpilkowych, do błękitu i bieli zimowych śniegów. Osobliwość miejscowych pejzaży stanowi też w niektórych okresach biała, przyprószona śniegiem koronka Tatr, kontrastująca z zielenią gorczańskiego krajobrazu.

 Wyjątkowe walory krajobrazowe oraz liczne szlaki górskie stanowią atrakcję turystyczną Gorców. Uprawianie turystyki ułatwia również usytuowanie na tym terenie kilku schronisk górskich m.in. na Maciejowej, Starych Wierchach oraz pod Turbaczem. Dużą atrakcją jest udostępnienie gorczańskich szlaków dla górskiej turystyki rowerowej. Korzystne ukształtowanie grzbietów z licznymi polanami oraz znajdujące się tutaj wyciągi narciarskie powodują, że zimą Gorce stanowią interesujący rejon dla wielbicieli narciarstwa. Nie bez znaczenia jest również fakt usytuowania u stóp Gorców dwóch znanych ośrodków turystycznych - Nowego Targu oraz Rabki.

W 1981 r. został utworzony Gorczański Park Narodowy. W skład parku wchodzą najwartościowsze przyrodniczo obszary Gorc. Powierzchnia parku wynosi 700 hektarów. Oprócz Turbacza i Lubania w granicach parku znalazły się prawie wszystkie ważniejsze szczyty gorczańskie: Jaworzyna Kamienicka, Kiczora, Kudłoń, Gorc, Mostownica, Czoło Turbacza, Obidowiec, Przysłop, Wierch Spalone. Park swym zasięgiem obejmuje przede wszystkim obszary leśne. W gorczańskich lasach rośnie głównie świerk, buk, jodła, a także modrzew, jawor, wiąz, jesion, olsza. Do najczęściej spotykanych ssaków zalicza się dziki, sarny oraz jelenie. W Gorcach występują również rysie, wilki, zaskrońce oraz żmije zygzakowate.