Góry Stołowe należą do Sudetów Środkowych i są to jedyne w Polsce góry o charakterze płytowym. Charakterystycznymi elementami krajobrazu są, rozległe płaszczyzny zrównań i wznoszące się nad nimi, urwistymi ścianami, płaskie stoliwa skalnych bastionów. Unikalna rzeźba, głębokie szczeliny, labirynty i blokowiska skalne, czy pojedyncze skałki o niespotykanych kształtach, czynią Góry Stołowe wyjątkowymi w skali Polski. Wzniesienia nie tworzą tu pasm, tylko rozległe, spłaszczone stoliwa o stromych stokach. Rzeźba ta jest odzwierciedleniem płytowej budowy geologicznej związanej z osadowym pochodzeniem tworzących je skał. Swój współczesny wygląd góry zawdzięczają stosunkowo młodym ruchom tektonicznym oraz erozji, które rozpoczęły się w miocenie i trwają po dzień dzisiejszy.
Góry Stołowe ciągną się od okolic Chełmska Śląskiego i Krzeszowa na północnym zachodzie po dolinę Bystrzycy Dusznickiej na południowym wschodzie. Opisywane góry są górami transgranicznymi. Granica państwowa przecina je dwukrotnie: w rejonie Mieroszowa oraz w okolicach Kudowy-Zdroju, Pasterki i Radkowa. Najwyższa część tych gór to Szczeliniec Wielki 919 m n.p.m., którego szczyt zajmuje niesamowity labirynt skalny. Od południa Góry Stołowe graniczą z Górami Orlickimi, a także poprzez wspomnianą już dolinę Bystrzycy Dusznickiej z Górami Bystrzyckimi, od wschodu z Kotliną Kłodzką, a dalej na północ z Kotliną Broumovską, leżącą po czeskiej stronie. Szczeliniec Wielki jest najpopularniejszym turystycznie szczytem Gór Stołowych. Warto wspomnieć, że jest to najwyższa w Europie góra zbudowana z niesfałdowanego piaskowca. Ma postać wydłużonego stoliwa, przy krawędziach pociętego szczelinami – najgłębsza to „Piekiełko”. Można tu zobaczyć liczne formy skalne np. „Wielbłąd”, „Kwoka”, „Głowa Murzyna”. Znajduje się tu także kilka tarasów widokowych np. na skałce zw. „Fotel Dziadka”. Masyw Skalniaka (915 m n.p.m.), drugi pod względem wysokości szczyt, na którego grzbiecie leży drugie najciekawsze skalne miasto – Błędne Skały. Jest to skalny labirynt położony na krawędzi stoliwa Skalniaka na wysokości ok. 850 m. przy granicy państwa. Charakterystyczne skalne grzyby, których duże nagromadzenie znajdujemy na południowy zachód od Wambierzyc, są wynikiem nałożenia się na siebie dwóch warstw piaskowca o różnej odporności na erozję. Skała mniej odporna, znajdująca się pod kapeluszem z twardszego piaskowca, eroduje szybciej, tworząc trzonek „grzybka”. Z czasem zostanie ona na tyle mocno zniszczona, że „kapelusz” zsunie się na ziemię. Proces ten jednak jest niezwykle powolny. W pokładach piaskowca można znaleźć czasami odciski np. muszli, co jest dowodem życia w morzu, które istniało tutaj w górnej kredzie. Warto wspomnieć też, że płyta piaskowcowa tworząca Góry Stołowe jest najwyżej wyniesioną jednostką tego typu w Europie. W 1993 r. utworzony został Park Narodowy Gór Stołowych. Jest to jedyny w Polsce park narodowy, którego głównym celem jest ochrona przyrody nieożywionej. Intensywna eksploatacja lasów spowodowała, podobnie jak w całych Sudetach, konieczność sadzenia szybko rosnących gatunków drzew, stąd ogromne obszary Gór Stołowych porasta monokultura świerka. Pierwotne lasy regla dolnego, który obejmuje niemal cały obszar Gór Stołowych, składały się w przeważającej części z gatunków liściastych, takich jak buki, jawory i jesiony. Dzisiaj takie naturalne fragmenty lasu spotkać możemy np: w dolinie Pośny i na Rogowej Kopie. Na łąkach występujących na terenie parku spotkać można m. in. wysoko pnącą się ciemiężycę zieloną, ostrożnia dwubarwnego, arnikę górską, 10 gatunków storczyków, czy symbol Ziemi Kłodzkiej – pełnika europejskiego, zwanego kłodzką różą. Malowniczo wyglądają skarłowaciałe sosny rosnące na skałach i wciskające swe korzenie w poszukiwaniu pokarmu w najmniejsze nawet szczeliny. Jeszcze przed II wojną światową objęto ochroną trzy obszary. Były to Błędne Skały, Szczeliniec Wielki oraz Wielkie Torfowisko Batorowskie. To ostatnie jest niedostępne dla turystów, jego skrajem przechodzi jedynie żółty szlak ze Skalnych Grzybów na Przełęcz Lisią. Rośnie tu wiele gatunków roślin charakterystycznych dla torfowisk wysokich, np. bagno zwyczajne, żurawina, borówka bagienna, rosiczki i rzadkie sosny błotne. Najczęściej odwiedzane przez turystów są : Karłów, Szczeliniec Wielki, Błędne Skały oraz Wambierzyce. Mimo wielkiej popularności Gór Stołowych, są w nich też miejsca gdzie trudno spotkać turystów i gdzie można w ciszy kontemplować uroki przyrody. Takimi miejscami są na przykład okolice Białych Skał i Skałek Łężyckich oraz dolina Pośny. Sieć szlaków w Górach Stołowych jest gęsta i pozwala dotrzeć do wszystkich ciekawych, zarówno przyrodniczo, kulturowo, jak i krajoznawczo, miejsc. Szczególnie godny polecenia jest szlak niebieski prowadzący z Radkowa Pustą Ścieżką na siodło między Szczelińcem Wielkim a Małym. Z kolei szlakiem żółtym dotrzemy z Radkowa do Wodospadów Pośny, niegdyś niezwykle romantycznego miejsca z licznymi kaskadami, dzisiaj niestety mocno zaniedbanego. Z miejscowości Karłów prowadzi szlak czerwony delikatnie pod górę. Na rozstaju dróg dochodzi szlak żółty, który prowadzi po kamiennych schodach na sam szczyt Szczelińca. Trasa turystyczna prowadzi pięknymi zakątkami, pomiędzy skałami, znajduje się tu wiele ciekawych form skalnych o wspaniałych kształtach przypominających różne postacie czy zwierzęta. Są też tam tarasy widokowe, z których widoki są imponujące. Następnie szlak żółty prowadzi do przełęczy pomiędzy Szczelińcem Wielkim a Małym. Od przełęczy szlak prowadzi w dół, przez drogę asfaltową, przez las do wsi Pasterka. Szlak żółty przebiega obok schroniska PTTK Pasterka., dalej idzie przez łąkę i wchodzi do lasu. Dukt leśny poprowadzony jest wspaniałymi zakątkami z ciekawymi formami skalnymi. Szlak żółty dochodzi do Karłówka i odchodzi w lewo do Radkowa. Można iść dalej szlakiem niebieskim, który także po chwili odchodzi do Radkowa. Jednak tu wchodzi szlak czerwony i wspina się do góry, następnie dochodzi do drogi asfaltowej, którą przecina i skręca w prawo do lasu. Dalej wiedzie do rozdroża pod Szczelińcem i skręca w lewo do Karłowa. Szlak godny polecenia, długość trasy około 10 km, z krótkimi podejściami. Niezmienną popularnością cieszą się uzdrowiska znajdujące się na tych terenach. W Polanicy-Zdroju można pospacerować po urokliwym parku i odwiedzić hutę szkła artystycznego. W Dusznikach Zdroju warto zwiedzić znane na całym świecie Muzeum Papiernictwa. Z kolei Kudowa-Zdrój oferuje kilka ciekawych muzeów i skansenów, z których warto wymienić Muzeum Zabawek, Muzeum Żaby i Szlak Ginących Zawodów. Atrakcją od lat przyciągającą turystów jest Kaplica Czaszek w Czermnej, a także Skansen w Pstrążnej. Po czeskiej stronie Gór Stołowych warto wybrać się przede wszystkim do Adrspachu i Teplic nad Metuji, gdzie znajdują się wejścia do skalnych miast. W Nachodzie jest godne zobaczenia stare miasto i zamek, a w Broumovie przepiękny klasztor. Przy opracowaniu artykułu korzystano z "Atlasu Gór Polski" pod redakcją Marka Radwańskiego i Marcina Szymczaka wydawnictwa ExpressMap Polska Sp. z o.o.